Open ruimte is schaars en staat onder toenemende druk. Om de open ruimte te versterken voor de toekomst en de reeds ingenomen ruimte beter te benutten, ontwikkelde de Vlaamse overheid het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen (BRV), ook de bouwshift genoemd.
Wat betekent de bouwshift?
Met de bouwshift wil de Vlaamse regering de bestaande open ruimte vrijwaren of herschikken om meer open ruimte te creëren. Daarnaast wil men de waterinfiltratie verbeteren en hittestress verminderen (accumulatie van warmte in baksteen en beton) door percelen te ontharden.
Gevolgen van de bouwshift
- Dichter op elkaar wonen: De bouwshift zet aan om in de hoogte te bouwen. Appartementen hebben de voorkeur op lintbebouwing.
- Renoveren of slopen en heropbouwen: We moeten meer inzetten op het renoveren van bestaande gebouwen om te voorkomen dat we nieuwe percelen aansnijden. Slopen en heropbouwen behoort ook de tot mogelijkheden.
- Minder verharding: De bouwshift maakt het moeilijker om grote oppervlakken te verharden, zoals opritten, terrassen, carports, enz. Waterdoorlatende materialen worden belangrijker dan ooit.
- Nieuwe bestemming voor bouwgronden: Heb je een bouwgrond in ruimtelijk kwetsbaar gebied of een watergevoelige zone? Dan is de kans groot dat je er vanaf 2040 niet meer op mag bouwen. De Vlaamse overheid geeft hiervoor een vergoeding gelijk aan de marktwaarde van de grond.
Mag er nog gebouwd worden?
Veel grondeigenaars vreesden dat ze niet meer konden bouwen na de bouwshift. Dat is niet het geval. Het is dus geen betonstop. Goed gelegen woonreservegebieden, bijvoorbeeld in dorpskernen, mogen nog altijd aangesneden worden.
Progressie
Volgens Embuild Vlaanderen zijn we goed op weg om de bouwshift doelstellingen te behalen:
- In 2023 werd 89% van de nieuwbouw huizen en appartementen binnen het bestaand ruimtebeslag opgetrokken.
- Het bijkomende ruimtebeslag is drastisch gedaald van 5 ha/dag (2013-2019) naar 3,8 ha/dag (2019-2022). De doelstelling van 3 ha/dag tegen 2025 is dus haalbaar.
